Op annotatie.nl vinden we het belangrijk om woorden uit de Nederlandse taal uit te lichten. Veel mensen gebruiken taal namelijk de hele dag door, maar staan er eigenlijk zelden bij stil wat ze nou precies zeggen met bepaalde woorden. Denk je bijvoorbeeld wel eens na over waar de woorden die je in een zin gebruikt vandaan komen? Om meer aandacht te geven aan bepaalde woorden, lichten we opvallende woorden met alle liefde voor je uit om je te vertellen waar ze vandaan komen, hoe ze ooit zijn ontstaan, hoe ze in onze dagelijkse spreektaal worden gebruikt en hoe je ze zelf kunt toepassen in je vocabulaire.
Betekenis relativeren
Als je het woord ‘relativeren’ wel eens in spreektaal hebt gehoord, dan zal je vast herkennen dat het vaak gebruik wordt in combinatie met iets wat heel groots of negatief is. Op het moment dat er iets negatiefs voorvalt, moet je dit ‘relativeren’. Maar wat betekent het woord eigenlijk?
Volgens ‘Mijn woordenboek” zijn de vijf betekenissen van relativeren:
- 1) afvlakken
- 2) afzwakken
- 3) de betrekkelijkheid benadrukken
- 4) de betrekkelijkheid erkenn
- en 5) nuchterder bekijken.
Wat vooral vaak in verschillende definities terugkomt, is dat je de “betrekkelijkheid” van situaties moet inzien. Maar wat is betrekkelijkheid dan eigenlijk? Op het moment dat je de definitie van het woord ‘betrekkelijkheid’ opzoekt krijg je: ‘het feit dat een hoedanigheid slechts in verband met iets anders opgeld doet’. Dit brengt je wellicht niet heel veel verder, maar waar het met relativeren om gaat is dat je dingen in verhouding tot elkaar kunt zien en dat je vervolgens begrijpt hoe groot een bepaalde gebeurtenis ten opzichte van iets anders is.
Voorbeelden
Op het moment dat het gaat om het inschatten van relaties tot elkaar, dan is het belangrijk dat je vooral bij dingen die je heel groot maakt in je hoofd erkent dat niet alles heel groot hoeft te zijn. Wanneer je bijvoorbeeld denkt dat het extreem erg is dat je een verkeersboete van 60,- euro hebt ontvangen, dan kan je door relativeren erkennen dat het echt wel meevalt met hoe ernstig deze situatie is. Het gaat dus vooral om het in perspectief plaatsen van bepaalde gebeurtenissen: ga je je over een paar jaar bijvoorbeeld nou écht nog herinneren dat je een paar jaar geleden een verkeersboete hebt ontvangen? Door je te realiseren dat een verkeersboete echt niet zo groots, desastreus of ergs is als het misschien lijkt, krijg je wellicht wat meer rust.
De psychologie van het relativeren
Relativeren wordt vaak gebruikt in samenwerking met psychologie. Het kan je namelijk meer rust brengen op het moment dat je veel stress ervaart. Op het moment dat je kunt erkennen dat bepaalde zaken niet zo erg of groot zijn als ze misschien eerst lijken, besef je dat deze zaken je zorgen wellicht ook helemaal niet waard zijn. Een beetje relativeringsvermogen zou ons op zijn tijd dan ook allemaal wel goed doen.
Relativeren in dagelijks taalgebruik
Benieuwd hoe je zelf relativeren kunt toepassen? Je zou het bijvoorbeeld kunnen gebruiken door te zeggen: “Ik maakte me ontzettend zorgen of ik het tentamen van morgen wel zou halen. Toen relativeerde ik het echter weer voor mezelf en bedacht ik me dat het ook helemaal niet erg is om eens een herkansing te maken”. Voor nog wat extra inspiratie zou je dit filmpje kunnen kijken waarin Ronald Goedemondt het heeft over het relativeringsvermogen van Rotterdammers.
Lees verder: